1. Odznaka Turystyczno-Krajoznawcza „Poznajemy Spalski Park Krajobrazowy” jest regionalną odznaką opracowana przez PTTK Oddział Łódź-Polesie im. Jana Dylika (dalej Oddział PTTK Łódź-Polesie) z siedzibą w Łodzi, we współpracy z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego – Oddziałem Terenowym Nadpilicznych Parków Krajobrazowych z siedzibą w Moszczenicy.
2. Odznaka Turystyczno-Krajoznawcza „Poznajemy Spalski Park Krajobrazowy” (dalej odznaka) ma na celu promowanie i popularyzacje walorów turystycznych, przyrodniczych, historycznych i kulturowych Spalskiego Parku Krajobrazowego wraz z otuliną oraz zachęcenie do uprawiania turystyki kwalifikowanej na jego terenie.
3. Odznakę można zdobyć po ukończeniu 10 roku życia w dowolnej dyscyplinie turystyki kwalifikowanej, przy czym preferowana jest turystyka piesza. Dzieci i młodzież do 15 roku życia zdobywają odznakę pod opieką osób dorosłych.
4. Do odznaki zaliczane będą obiekty zwiedzone w przeszłości – nie więcej niż dwa lata przed datą wejścia niniejszego regulaminu w życie. Odznakę uzyskuje się poprzez zwiedzanie, odwiedzanie, oglądanie wskazanych miejsc, lub przebycie tras wskazanych w załączonym wykazie (załącznik do niniejszego regulaminu). Kolejność jest dowolna. Miejsca, obiekty i trasy w ramach poszczególnych stopni odznaki nie mogą się powtarzać.
5. Podstawą do weryfikacji i zdobycia odznaki jest wykonana samodzielnie kronika zawierająca wykaz zwiedzonych obiektów z potwierdzeniem pobytu w miejscach wymaganych do zdobycia odznaki i daty. Pobyt jest potwierdzany poprzez uzyskanie pieczątki i wpisanie daty do kroniki. W czasie zorganizowanych wycieczek bądź rajdów udział potwierdza pieczątką przewodnik, przodownik turystyki pieszej PTTK lub organizator. W sytuacji niemożliwości uzyskania takiego potwierdzenia może być nim również wklejenie wyraźnego zdjęcia osoby zdobywającej odznakę na tle obiektu. W przypadku dokumentowania zdjęciem mniejszych rzek zalecane jest zdjęcie przy charakterystycznym miejscu. Kronika może mieć również formę elektroniczną: pliku pdf, prezentacji multimedialnej, filmu video, przy czym musi zawierać zdjęcia/ujęcia uczestnika na tle zwiedzanych obiektów oraz wykaz zwiedzonych obiektów z datami, do tras pieszych pomocniczo można załączyć pliki pokazujące ślad wędrówki z aplikacji. Kronikę tradycyjną lub w formie elektronicznej należy dostarczyć lub przesłać do Oddziału PTTK Łódź-Polesie. Adres, w tym do korespondencji pocztowej: ul. A. Kamińskiego 18 90-229 Łódź (budynek NSZZ „Solidarność”, parter). Adres e-mail oddziału: poczta@lodz-polesie.pttk.pl.
6. Czas zdobywania poszczególnych stopni odznaki jest dowolny, przy czy warunkiem uzyskania kolejnego stopnia odznaki jest zdobycie niższego stopnia. Odznaka złota nie może być zdobywana w tym samym roku co odznaka w stopniu brązowym i odznaka w stopniu srebrnym.
7. Odznaka jest trójstopniowa:
   • brązowa,
   • srebrna,
   • złota.
8. Warunki zdobycia odznaki:
   1. Brązowa
      • Zwiedzenie Spały i Inowłodza – wszystkie miejsca wskazane w wykazie.
      • Odwiedzenie przynajmniej 2 rezerwatów przyrody wskazanych w wykazie (zalecane jest zapoznanie się w szczególności z walorami, których istnienie spowodowało utworzenie rezerwatu; zobaczenie przynajmniej 3 różnych miejsc w rezerwacie).
      • Odwiedzenie przynajmniej 1 obszaru Natura 2000 wskazanego w wykazie.
      • Zwiedzenie Szańca „Hubala” w Anielinie.
      • Przebycie jednego z trzech odcinków zielonego Szlaku Spalskiego Parku Krajobrazowego.
      • Przebycie jednego z czterech odcinków czerwonego Szlaku Partyzanckiego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
      • Zobaczenie przynajmniej 2 rzek wskazanych w wykazie, w tym Pilicy (zalecane zobaczenie różnych miejsc).
      • Zobaczenie przynajmniej 1 młyna ze wskazanych w wykazie.
      • Uzyskanie minimum 20 punktów; w tym 10 pkt z części „Inne miejscowości” i „Pozostałe miejsca” (nie mogą się pokrywać z pkt. 8.1 lit. a – h).
   2. Srebrna
      • Zwiedzenie Studziannej i Poświętnego – wszystkie miejsca wskazane w wykazie, Konewki (niemiecki schron kolejowy z II wojny światowej, trasa turystyczna).
      • Odwiedzenie przynajmniej 3 rezerwatów przyrody wskazanych w wykazie (zalecane jest zapoznanie się w szczególności z walorami, których istnienie spowodowało utworzenie rezerwatu; zobaczenie przynajmniej 3 różnych miejsc w rezerwacie).
      • Odwiedzenie 3 obszarów Natura 2000 wskazanych w wykazie.
      • Zobaczenie przynajmniej 3 rzek wskazanych w wykazie (zalecane zobaczenie kilku różnych miejsc).
      • Zobaczenie przynajmniej 3 młynów wskazanych w wykazie.
      • Przebycie jednego z trzech odcinków zielonego Szlaku Spalskiego Parku Krajobrazowego.
      • Przebycie dwóch z czterech odcinków czerwonego Szlaku Partyzanckiego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
      • Przebycie całej ścieżki edukacyjno-historycznej „Szlakami mjr. Hubala”.
      • Uzyskanie minimum 40 punktów; w tym 20 pkt z części „Inne miejscowości” i „Pozostałe miejsca” (nie mogą się pokrywać z pkt. 8.2 lit. a – h).
   3. Złota
      • Zwiedzenie, zobaczenie pozostałych miejscowości i miejsc wskazanych we wszystkich częściach wykazu.
      • Przebycie pozostałego odcinka zielonego Szlaku Spalskiego Parku Krajobrazowego.
      • Przebycie pozostałego odcinka czerwonego Szlaku Partyzanckiego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
      • Przebycie pozostałych szlaków wskazanych w wykazie.
      • Uzyskanie minimum 100 punktów za wędrówki piesze (trasy wędrówek nie pokrywają się z odcinkami szlaków).
9. Zdobywając punkty na Odznakę Turystyczno-Krajoznawcza „Poznajemy Spalski Park Krajobrazowy”, można jednocześnie zdobywać inne odznaki turystyki kwalifikowanej, odznaki krajoznawcze i regionalne (dokumentowane na potrzeby zdobywania różnych odznak).
10. Wyłączne prawo interpretacji regulaminu przysługuje referatowi weryfikacyjnemu przy Oddziale PTTK Łódź-Polesie utworzonemu w celu weryfikowania odznaki.
11. Odznaka jest odpłatna. Uzyskane środki będą przeznaczane na wyprodukowanie kolejnych egzemplarzy odznaki i jej promowanie.
12. Możliwość zmian regulaminu przysługuje Zarządowi Oddziału PTTK Łódź-Polesie.
13. Pomysłodawcami odznaki są: Mirosława Firmowska-Milewska, Mikołaj Żelanka-Żeleński, Magdalena Szcześniak, Aleksandra Libich oraz jedna osoba, która zdecydowała się pozostać anonimowa (członkowie grupy roboczej utworzonej przy Oddziale PTTK Łódź-Polesie, która zajmowała się odznaką), autorem znaku graficznego jest Piotr Wypych (Kierownik Oddziału Nadpilicznych Parków Krajobrazowych, stanowiącego jednostkę Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego).
14. Jedynym właścicielem i dystrybutorem odznaki jest Oddział PTTK Łódź-Polesie.
15. Niniejszy regulamin odznaki wraz z załącznikiem został zatwierdzony Uchwałą Nr 34/XV/2025 z dnia 14.04.2025r Zarządu Oddziału PTTK Łódź-Polesie i wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia

Wykaz obszarów, miejsc, obiektów i tras, których zwiedzanie jest wymagane

1. Rezerwaty przyrody

• Rezerwat przyrody „Konewka” 5
• Rezerwat przyrody „Spała” 5 pkt
• Rezerwat przyrody „Żądłowice” 5 pkt
• Rezerwat przyrody „Jeleń” 5 pkt
• Rezerwat przyrody „Sługocice” 5 pkt
• Rezerwat przyrody „Gać Spalska” 5 pkt
• RAZEM 30 pkt

2. Obszary Natura 2000

• Dolina Pilicy 5 pkt
• Dolina Dolnej Pilicy 5 pkt
• Lasy Spalskie 5 pkt
• Lasy Smardzewickie 5 pkt
• Łąki Ciebłowickie 5 pkt
• RAZEM 25 pkt

3. Rzeki

• Pilica 5 pkt
• Gać 4 pkt
• Słomianka 4 pkt
• Giełzówka 3 pkt
• Cetenka (Ceteńka) 3 pkt
• Studzianka (Struga Studziańska) 2 pkt
• Luboczanka 2 pkt
• Olszówka 1 pkt
• Anielinka 1 pkt
• RAZEM 25 pkt

4. Spała - miejsca

• Pozostałości rezydencji carskiej i prezydentów II RP – fundamenty pałacu, budynki dawnych hoteli, koszar kozackich, stajni i garaży
• Wieża ciśnień (z wejściem na górę)
• Pomnik żubra
• Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej i Park im. Prezydentów II Rzeczypospolitej z fontanną
• Dom Pamięci Walki i Męczeństwa Leśników i Drzewiarzy Polskich
• Centralny Ośrodek Sportu Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Spale
• Staw i pomnik prezydenta RP Ignacego Mościckiego
• Kapliczka św. Jana Nepomucena z XIX w.
• Plaża i przystań nad Pilicą
• Most im. gen. broni Tadeusza Buka
• Grób hrabiny Wielopolskiej k. Spały
• Grzybek nad Pilicą k. Spały
• Grota św. Huberta k Spały i głaz z inicjałami cara Aleksandra II
• RAZEM 20 pkt

5. Inowłódz - miejsca

• Kościół romański Św. Idziego i skarpa z punktem widokowym
• Ruiny zamku królewskiego Kazimierza Wielkiego z XIV w.
• Kościół późnogotycki pw. Św. Michała Archanioła z XVI w. (przebudowany w XIX w.)
• Synagoga z XIX w.
• Rynek Kazimierza Wielkiego, w tym studnia, dwie galerie sztuki, mural
• Plaża nad Pilicą, wraz z repliką tratwy flisackiej
• Pomnik księcia Władysława Hermana z Bolesławem Krzywoustym
• Cmentarz z I wojny światowej
• Cmentarz żydowski – kirkut (pozostałości)
• Mogiła z II wojny światowej
• Altana nad Pilicą
• Skarpa i źródło na skalistym brzegu nad Pilicą
• RAZEM 20 pkt

6. Studzianna i Poświętne - miejsca

• Barokowa bazylika św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela w Studziannie z XVII/XVIII w.
• Zespół klasztorny księży Filipinów z XVIII w. Zalecane do zwiedzenia również muzeum klasztorne.
• Kaplica pw. św. Anny na Dziewiczej Górce z XVIII w.
• Kościół św. Józefa w Studziannie z XVII w.
• Izba Pamięci mjr. Hubala i Kawalerii Polskiej w Poświętnem
• Rynek i tablice dotyczące filmów kręconych na terenie gminy
• Droga Krzyżowa przy bazylice
• Kapliczka słupowa przy ul. Szkolnej
• Most na Pilicy
• RAZEM 10 pkt

7. Inne miejscowości - miejsca

• Brzeg – bunkry niemieckie z II wojny światowej 1 pkt
• Brzeziny – piwnice wydrążone w skarpie 1 pkt
• Brzustów – centrum wsi i pomnik poświęcony historii wsi, wzgórza, kopalnia 1 pkt
• Ciebłowice Duże – tablica upamiętniająca akcję oddziału partyzanckiego AK „Wicher” na obóz pracy przymusowej 1 pkt
• Glina – zespół dworski z XIX w., osada łowiecka i zabytkowa leśniczówka 2 pkt
• Grotowice – park podworski z XVIII w. i kapliczka z XVII w. na pamiątkę bitwy pod Guzowem 2 pkt
• Konewka – niemiecki schron kolejowy z II wojny światowej, trasa turystyczna 5 pkt
• Kozłowiec – kapliczka domkowa z przełomu XVIII i XIX w. 1 pkt
• Królowa Wola – Dom Ludowy 1 pkt
• Liciążna – wąwozy 1 pkt
• Lubocz – most na Luboczance 1 pkt
• Lubocz – bunkry niemieckie z II wojny światowej 1 pkt
• Małoszyce – kapliczka słupowa 1 pkt
• Mysiakowiec – most na Pilicy 1 pkt
• Rzeczyca – park dworski z XIX w. 1 pkt
• Rzeczyca – Muzeum ks. Jędrzeja Kitowicza (organistówka) – po utworzeniu muzeum. 1 pkt
• Rzeczyca – kościół pw. św. Katarzyny z XIX w. 1 pkt
• Teofilów – dwie drewniane wile letniskowe, przystań kajakowa nad Pilicą 2 pkt
• Teofilów – taras widokowy z widokiem na kopalnię odkrywkową przy ścieżce rowerowej 1 pkt
• Tomaszów Mazowiecki dzielnica Białobrzegi – zabytkowy, drewniany kościół pw. Św. Marcina z XVIII w. 1 pkt
• Zakościele – dwie drewniane wille letniskowe; bunkier niemiecki z II wojny światowej 2 pkt
• RAZEM 30 pkt

8. Miejsca związane z mjr. Henrykiem Dobrzańskim "Hubalem" i Oddziałem Wydzielonym Wojska Polskiego

• Anielin – Szaniec „Hubala” (miejsce śmierci mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”) 5 pkt
• Leśniczówka Bielawy k. Poświętnego (pozostałości) 3 pkt
• Tablica upamiętniająca gajówkę Ceteń 2 pkt
• RAZEM 10 pkt

9. Młyny

• Fryszerka – dwa młyny nad rzeką Giełzówką 2 pkt
• Młyn w Młyńczysku nad rzeką Studzianką 1 pkt
• Młyn w Stefanowie nad rzeką Studzianką 1 pkt
• Młyn „Wytoka” nad rzeką Giełzówką 1 pkt
• RAZEM 5 pkt

10. Szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne

• Szlak partyzancki im. mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, koloru czerwonego. W tym odcinki:
  • Tomaszów Maz. dworzec PKP – Spała 10 pkt
  • Spała – Inowłódz 10 pkt
  • Inowłódz – Anielin – Poświętne 10 pkt
  • Poświętne – Radzice 10 pkt
• Szlak Spalskiego Parku Krajobrazowego, koloru zielonego. W tym odcinki:
  • Lubocz – Liciążna 10 pkt
  • Liciążna – Spała 10 pkt
  • Spała – Wąwał 10 pkt
• Ścieżka edukacyjno-historyczna „Śladami Oddziału mjr. Hubala” 10 pkt
• Szlak im. Prezydenta Ignacego Mościckiego, koloru niebieskiego. 5 pkt
• Ścieżka edukacyjna Lasów Państwowych, Nadleśnictwa Opoczno przy osadzie leśnej Ceteń i rzece Cetence 5 pkt
• RAZEM 90 pkt

11. Pozostałe miejsca

• Antoniów – stawy na rzece Słomiance 1 pkt
• Brudzewice kapliczka w miejscu po dawnym kościele 1 pkt
• Brudzewickie Błota 1 pkt
• Pomnik k. Zanartu poświęcony walce stoczonej przez oddziałowi partyzancki Armii Krajowej z Niemcami 1 pkt
• Ceteń – Leśna Osada łowiecka, stawy, kapliczka św. Jana Nepomucena 2 pkt
• Cholerna Góra k. Poręb 1 pkt
• Most Centralnej Magistrali Kolejowej na Pilicy k. Gapinina (bez wymogu wchodzenia na most) 1 pkt
• Konewka (okolice) miejsce po nieistniejącej willi Edwarda Gierka – niedaleko rzeki Gać 1 pkt
• Giełzów – wzgórze i kapliczka 1 pkt
• Góry Lisie k. Brudzewic (przynajmniej dwie góry) 1 pkt
• Krzyże z tabliczkami upamiętniającymi nieistniejące, wysiedlone wsie: Ceteń, Werówka 2 pkt
• Grodzisko Rzeczyca – słowiańska wioska w krainie Pilicy (koło Rzeczycy) 1 pkt
• Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach 2 pkt
• Siedziba Nadleśnictwa Spała, mogiła powstańca styczniowego przy siedzibie, ścieżka edukacyjna. 1 pkt
• Staw Szczurek na rzece Gać 1 pkt
• Staw Wojcieszek na rzece Gać 1 pkt
• Dwie zabytkowe kapliczki w okolicy Studziannej przy Ścieżce edukacyjno-historycznej „Śladami Oddziału mjr. Hubala” 2 pkt
• RAZEM 20 pkt

12. Wędrówki piesze

• Wędrówki piesze na określonych trasach na terenie Spalskiego Parku Krajobrazowego i otuliny (wycieczki, wędrówki indywidualne) 1 pkt za 1 km
• RAZEM Bez limitu