I. Postanowienia ogólne

1. "Odznaka Przyjaciela Naturalnego Środowiska", zwana dalej OPNŚ, jest odznaką ustanowioną przez Zarząd Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie w celu poznania i zainteresowania społeczeństwa problematyką ochrony środowiska.
2. Odznakę przyznaje się za wykazanie się znajomością zwiedzanych obiektów określonych zasadami punktacji niniejszego Regulaminu.
3. Odznakę przyznaje Referat Weryfikacyjny przy Komisji Ochrony Przyrody w Hutniczo- Miejskim Oddziale PTTK w Krakowie.
4. O przyznanie OPNŚ może ubiegać się każdy, kto ukończył 7 lat życia i wypełnił warunki przewidziane w niniejszym Regulaminie.
5. Punkty do wszystkich stopni odznaki zaliczane są jedynie z terenu Polski.
6. OPNŚ jest ustanowiona w III kategoriach: A. Popularna B. 1. Brązowa; 2. Srebrna; 3. Złota. C. Honorowa.
7. OPNŚ może być zdobywana podczas wycieczek krajoznawczych i turystycznych, zorganizowanych, grupowych i indywidualnych, w każdej porze roku, w ramach akcji i imprez organizowanych przez PTTK, organizacje młodzieżowe, Związki Zawodowe i inne organizacje pokrewne.
8. OPNŚ może być zdobywana podczas wycieczek pieszych, kolarskich, kajakowych, narciarskich, autokarowych i in. Wycieczki turystyki kwalifikowanej mogą także być zaliczane do warunków zdobycia odpowiednich turystycznych odznak PTTK (np. OTP, GOT, KOT, TOK...), zgodnie z ich regulaminami. Książeczki wycieczek tych odznak jak również innych odznak regionalnych mogą być podstawą do przyznania OPNŚ po odpowiednim przeliczeniu punktów.
9. W książeczce, która ma stanowić podstawę do przyznania OPNŚ, zwiedzane obiekty powinny być szczegółowo opisane.
10. Raz zwiedziony obiekt nie może być zaliczony powtórnie do norm na wyższy stopień odznaki.
11. W przypadku uzyskania większej ilości punktów od wymaganej, nadwyżka nie będzie uwzględniana przy przyznawaniu odznaki wyższego stopnia.
12. Książeczkę OPNŚ należy przedłożyć do weryfikacji tuż po uzyskaniu wymaganej ilości punktów do danego stopnia odznaki. Wyjątek stanowi przypadek, gdy wymagana norma zostanie uzyskana w trakcie dłuższej wycieczki.
13. Punktów uzyskanych w tym samym dniu nie wolno dzielić na dwa stopnie odznaki.
14. OPNŚ może być zdobywana jedynie w kolejności stopni.
15. W ciągu jednego roku kalendarzowego może być przyznawany tylko jeden stopień OPNŚ.
16. Potwierdzenia należy zbierać z trasy odbywanej wycieczki. Do potwierdzenia upoważnieni są:
    • instruktorzy PTTK
    • przodownicy PTTK
    • przewodnicy
    • kierownicy wycieczek (wymagana pieczątka instytucji organizującej)
    • instytucje państwowe, społeczne i prywatne na trasie wycieczki.

II. Warunki przyznawania odznaki

A. Popularna OPNŚ

1. Popularna OPNŚ jest przyznawana za uzyskanie co najmniej 80 punktów.
2. Popularną odznakę można zdobywać przez okres 12 miesięcy, począwszy od daty pierwszej wycieczki.

B.1. Brązowa OPNŚ

1. Brązowa OPNŚ jest przyznawana za uzyskanie co najmniej 150 punktów, w tym przynajmniej 20 punktów za zwiedzanie parków narodowych.
2. Brązową odznakę można zdobywać przez okres 12 miesięcy, począwszy od daty pierwszej wycieczki.

B.2. Srebrna OPNŚ

1. Srebrna OPNŚ jest przyznawana za uzyskanie co najmniej 250 pkt., w tym minimum 40 punktów za zwiedzanie parków narodowych. Połowę punktów należy zdobyć poza województwem zamieszkania.
2. Srebrną odznakę można zdobywać przez okres 24 miesięcy, począwszy od daty pierwszej wycieczki.

B.3. Złota OPNŚ

1. Złota OPNŚ jest przyznawana za uzyskanie co najmniej 500 pkt., w tym minimum 80 punktów za zwiedzanie parków narodowych. Odznakę należy zdobyć w co najmniej 3 województwach, w województwie zamieszkania do 100 punktów.
2. Złota odznaka może być zdobywana przez okres 36 miesięcy, począwszy od daty pierwszej wycieczki.

C. Honorowa OPNŚ

1. Honorowa OPNŚ jest przyznawana za zwiedzenie 10 Parków Narodowych, 15 Parków Krajobrazowych oraz 10 Obszarów Natura 2000, nie zaliczonych przy poprzednich stopniach odznaki (bez punktów za sam obiekt) oraz dołączeniu do książeczki referatu opracowanego przez zdobywającego na temat ochrony przyrody swojego miejsca zamieszkania - gminy, powiatu (wykaz obiektów przyrodniczych, pomników przyrody).
2. Nie określa się limitu czasowego dla zdobycia Honorowej OPNŚ.

III. Punktacja

1. Przewiduje się następującą punktację za zwiedzanie obiektów:

   parki narodowe	20 pkt
   muzea przyrodnicze	15 pkt
   obszary NATURA 2000	15 pkt
   działy przyrody w muzeach, ekspozycje przyrodnicze, ogrody zoologiczne, botaniczne	10 pkt
   Leśne Kompleksy Promocyjne	10 pkt
   parki krajobrazowe	5 pkt
   rezerwaty przyrody	5 pkt
   obszary ochrony krajobrazu	3 pkt
   pomniki przyrody, skupiska pomników tego samego rodzaju	3 pkt
   ścieżki przyrodnicze, izby leśne	3 pkt
   użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne	3 pkt
   parki zabytkowe	2 pkt
   parki wiejskie	1 pkt

2. Dopuszcza się odrębne punktowanie obiektów przyrodniczych w obrębie parków krajobrazowych. Nie przewiduje się odrębnego punktowania obiektów przyrodniczych w obrębie parków narodowych, rezerwatów przyrody. Obiekty przyrodnicze będące równocześnie obszarami NATURA 2000 są zaliczane tylko do jednej kategorii w czasie trwania wycieczki (decyduje o tym zdobywający odznakę). Ponowne punkty można uzyskać w następnym stopniu po ponownym zwiedzeniu obiektu (wg innej kategorii).
3. Suma punktów za zwiedzanie parków narodowych nie może przekroczyć jednej trzeciej normy na dany stopień odznaki.
4. W obiektach wielkoobszarowych tj. parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary Natura 2000 zdobywający powinien odwiedzić najważniejsze miejsca, które zgodnie z 8 powinny być opisane.

IV. Postanowienia końcowe

1. Przy załatwianiu przyznawania OPNŚ drogą korespondencyjną należy dołączyć znaczki pocztowe o wartości przesyłki poleconej. Na kopercie umieścić dopisek "OPNŚ".
2. Ubiegający się o odznakę i jej zdobywca obowiązani są do przestrzegania zasad ujętych w "Karcie Turysty", regulaminach Parków Narodowych i Krajobrazowych. Na terenach leśnych należy stosować się do stałych i okresowych zakazów wstępu do lasu.
3. Prawo interpretacji niniejszego Regulaminu przysługuje Komisji Ochrony Przyrody przy Hutniczo-Miejskim Oddziale PTTK w Krakowie.
4. Niniejszy Regulamin został zatwierdzony uchwałą Zarządu Oddziału nr 24/Z/2013 r. i obowiązuje od 6.02.2013 r.