1. Odznaka została ustanowiona przez Zarząd Oddziału Wojskowego PTTK w Chełmie. Celem odznaki jest zapoznanie turystów z obiektami fortyfikacyjnymi Twierdzy Osowieca.
2. Odznaka jest jednostopniowa.
3. Do przyznania odznaki, należy zwiedzić obiekty, wymienionych w Załączniku do odznaki
4. Czas zdobywania odznak na poszczególne stopnie jest nieograniczony.
5. Potwierdzenia terenowe w postaci pieczęci i zdjęć (z osobą ubiegającej się o odznakę) z obiektu, potwierdzenia kadry programowej należy gromadzić w dowolnie opracowanej formie Kronice Odznaki.
6. Na pierwszej stronie Kroniki, należy zamieścić dane osobowe i adres zamieszkania osoby ubiegającej się o odznakę.
7. Weryfikacje odznak prowadzi Oddział Wojskowy PTTK w Chełmie.
8. Kroniki Odznak do weryfikacji należy przesłać na adres: Oddział Wojskowy PTTK, ul. Lubelska 139D/15, 22 - 109 CHEŁM -6
9. Zweryfikowaną Kronikę Odznaki wraz z odznaką, weryfikator prześle na adres zainteresowanego, przesyłką pocztową za pobraniem. Nie ma potrzeby przesyłania zwrotnych kopert i znaczków pocztowych.
10. O odznakę mogą ubiegać się turyści uprawiający różne formy turystyki kwalifikowanej.
11. Obiekty proponowane do zwiedzania, są wymienione w Załączniku do regulaminu.
12. Autorzy odznaki zastrzegają sobie interpretację regulaminu odznaki.

Odznaka została wprowadzona w życie Uchwałą Zarządu Oddziału Wojskowego PTTK w Chełmie, nr 2/2012 z dnia 16.02.2012 r. i obowiązuje z dniem podpisania.

Twierdza Osowiec – rosyjska twierdza z drugiej połowy XIX wieku, położona na terenie osady Osowiec-Twierdza należącej do gminy Goniądz w powiecie monieckim, znana z 6,5-miesięcznej obrony podczas I wojny światowej. Nigdy nie została zdobyta – stąd jej późniejsze obiegowe określanie „rosyjskie Verdun”.

W skład twierdzy wchodziły 4 forty: Centralny – fort nr 1, Zarzeczny – fort nr 2, Szwedzki – fort nr 3 i Nowy – fort nr 4. Pierwsze trzy forty projektował inż. woj. ppłk . Rościsław Krassowski, natomiast fort IV inż. woj. kpt. szt. Nestor Bujnicki, ten sam, który projektował Twierdzę Modlin. Fort IV był pierwszym i jedynym fortem w Imperium Rosyjskim, którego obiekty w całości wylewano jako betonowe monolity. Główną pozycję obronną stanowił fort Centralny, będący cytadelą twierdzy. Przedmoście na prawym brzegu rzeki Biebrzy tworzyła tzw. pozycja za rzeką z fortem nr 2, nazywanym Zarzecznym, oraz pozycje wysunięte „Sośnieńska” i „Las Białoszewski”. Twierdza Osowiec stanowiła prototyp współczesnego rejonu umocnionego oraz przykład skutecznego połączenia elementów fortyfikacji stałej i polowej.

Fort I był obiektem o nie pod nadzorem starostwa powiatowego w Mońkach i wejście na teren fortu jest niebezpieczne. Fort IV (Nowy) jest również zniszczony, znajduje się na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego i przez jego teren została wytyczona turystyczna trasa historyczno-przyrodnicza. Fort I (Centralny) i Fort III (Szwedzki) są własnością wojska; Fort III jest niedostępny, jednak Fort I (Centralny) dzięki działaniom Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego (OTF) w chwili obecnej jest częściowo udostępniony dla turystów i ma wytyczone trasy do zwiedzania. Na terenie Fortu Centralnego znajduje się Muzeum Twierdzy Osowiec, niespotykanej wielkości (2,6 km w obwodzie). Na jego terenie oprócz budowli bojowych znalazły się dwupiętrowe ceglane koszary dla wojska, lazaret, baraki magazynowe, ceglane i drewniane domy dla kadry oficerskiej oraz cerkiew. Obecnie spośród czterech fortów Twierdzy Osowiec tylko dwa są w stanie „używalności” (Fort I i Fort III). Fort II (Zarzeczny), zniszczony podczas działań wojennych, jest którym opiekuje się Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne Twierdza Osowiec jest jednym z największych zimowych skupisk nietoperzy w kraju.

Obiekty, które należy zwiedzić do przyznania odznaki

1. Fort I – Centralny, to najstarsza część fortyfikacji Twierdzy. Zwiedzanie fortu odbywa się z przewodnikiem, ponieważ w forcie stacjonuje jednostka wojskowa W.P. Większość budowli wzniesionych w jego wnętrzu już nie istnieje, zachowała się większość elementów obronnych i schronów koszarowych. Na południe od prowadzącej do fortu bramy znajduje się blok koszar nr 38, w którym mieści się małe muzeum. Podczas zwiedzania z przewodnikiem, można zwiedzić dobrze zachowane betonowe pozycje dla piechoty i artylerii przeciwsztormowej, schrony pogotowia , kaponiery broniące fosy. Na zewnątrz fortu, możemy zobaczyć, szczególnie po jego północnej stronie bramę, kaponierę i mur Carnota przy suchym odcinku fosy. Na zewnątrz fortu, po jego wschodniej stronie, przy śluzie położonej w pobliżu mokrej fosy, dobrze zachowany polski schron bojowy z 1939 r. powstały w wyniku przeróbki blokhauzu obrony drogi krytej. Jego uzbrojenie stanowiły dwie armaty kalibru 75 mm ,mają ceza zadanie wspierać obronne schronów pozycji Giełczyn.
2. Fort II – Zarzeczny. Jest on najbardziej na północ wysuniętym fortem Twierdzy Osowiec, Zadaniem jego była obrona przeprawy przez Biebrzę. W wyniku działań obydwu wojen światowych, a także powojennych wysadzeń rozbiórek, fort został w znacznym stopniu zniszczony - dobrze widoczne są tylko pozostałości stropu. Z pięciu polskich schronów z okresu międzywojennego dwa zniszczono prawie całkowicie, a jeden w znacznym stopniu. Ocalał jednak jeden z ciężkich schronów mających pierwotnie dawniejsza austrowęgierską pancerna wieżę wysuwalno – obrotową – zachowały się elementy przedpancerza i mechanizmu wysuwania. Ostatni z polskich schronów wybudowanych w forcie II znajduje się najlepszym stanie i ma zamontowana unikalna w skali kraju rosyjską obserwacyjną kopułę pancerna. Na wschód od fortu II, po wschodniej stronie drogi krajowej nr 65 Białystok – Ełk, tuż za mostem nad Biebrzą, przy wieży widokowej położony jest wysadzony polski tradytor artyleryjski z 1939 r., przewrócony siłą wybuchu i leżący na stropie.
3. Fort III – Szwedzki, niedostępny dla zwiedzających, zajęty przez wojsko.
4. Fort IV – Nowy Fort, jest najbardziej na zachód wysuniętym umocnieniem twierdzy. Dostępny do zwiedzania. Wysadzony w powietrze, ale ruiny schronu głównego można bez ograniczeń zwiedzać.
5. Pozostałe fortyfikacje – na północ od Fortu I, w lesie za osiedlem mieszkaniowym, po zachodniej stronie drogi, znajdziemy dobrze zachowane betonowe schrony baterii dalekosiężnych armat kalibru 150mm. Nieco bardziej na północ, przy rozwidleniu dróg, położony się częściowo zniszczony schron piechoty. Po wschodniej stronie drogi prowadzącej kierunku Biebrzy, na wzgórzu zwanym Góra Skobieliewa, są pozostałości, ruiny wieży pancernej i prochowni, oraz schronów obserwacyjnych, pozbawionych kopuł pancernych. W ich wnętrzach znajdują się wykonane na przełomie 1944-45 napisy propagandowe, wykonane smarem czołgowym przez żołnierzy radzieckich.